Üleminek riigikeelsele gümnaasiumiõppele: vilistlaste seisukohtade Q-metodoloogiline diskursusanalüüs

Anu Masso, Katrin Kello, Valeria Jakobson

Abstract


Artikkel keskendub diskursustele, mis on seotud riigikeelsele gümnaasiumiõppele üleminekuga senistes vene õppekeelega gümnaasiumites. Empiiriliseks ülesandeks on analüüsida teiskeelse õppega seotud positsioone venekeelsete koolide vilistlaste kogemuste põhjal. Metodoloogiliseks eesmärgiks on selgitada kvantitatiivse Q-metodoloogilise analüüsi võimalusi peamiselt kvalitatiivse diskursusanalüüsi kontekstis. Uuring põhineb Q-metodoloogilistel intervjuudel, mis viidi 2010. aastal läbi neljas piirkonnas (Tallinn, Ida-Virumaa, Tartu, Läti) vene õppekeelega gümnaasiumite vilistlaste seas (n = 42). Selgitatakse nelja riigikeelsele õppele üleminekut iseloomustavat diskursust, mis analüüsis eristusid: “keeleliste valikuvõimaluste tähtsustamine”, “rahulolu oma keeleoskuse ja integreeritusega”, “vastuseis homogeniseerimisele” ning “keeleline ja kultuuriline suletus”.

DOI: http://dx.doi.org/10.5128/ERYa9.11

Keywords


keelepoliitika, hariduspoliitika, rahvussuhted, riigikeelsele õppele üleminek, Q-metodoloogia, diskursusanalüüs, vene keel, eesti keel, läti keel

Full Text:

PDF

References


Aalto, Pami 2003. Constructing Post-Soviet Geopolitics in Estonia. Routledge Studies in Geopolitics. London, New York: Routledge.

Bailey, Kenneth D. 1994. Typologies and Taxonomies: An Introduction to Classification Techniques. Quantitative Applications in the Social Sciences 102. Thousand Oaks: Sage Publications.

Barchak, Leonard J.; Marshall, Russell (Gene) 1998/1999. What do they know of English, who only English know? Ascertaining attitudes toward foreign language study using Q methodology in a public relations framework. – Operant Subjectivity, 22 (1/2), 31–48.

Brown, Steven R. 1980. Political Subjectivity: Applications of Q Methodology in Political Science. New Haven: Yale University Press.

Burt, Cyril 1937. Correlations between persons. – British Journal of Psychology, 28 (1), 59–96. http://dx.doi.org/10.1111/j.2044-8295.1937.tb00862.x

Cattell, Raymond 1973. Personality and Mood by Questionnaire. San Francisco: Jossey-Bass.

Child, Dennis 2006. The Essentials of Factor Analysis. 3rd ed. London, New York: Continuum.

Chouliaraki, Lilie; Fairclough, Norman 1999. Discourse in Late Modernity: Rethinking Critical Discourse Analysis. Edinburgh: Edinburgh University Press. Fairclough, Norman 2003. Analysing Discourse: Textual Analysis for Social Research. London: Routledge.

Dryzek, John S. 2004 [1990]. Discursive Democracy: Politics, Policy, and Political Science. Cambridge: Cambridge University Press.

Grosswiler, Paul 1994. The convergence of William Stephenson’s and Marshall McLuhan’s communication theories. – Operant Subjectivity, 17 (3/4), 2–16.

Hill, Thomas; Lewicki, Pawel 2006. Statistics: Methods and Applications: A Comprehensive Reference for Science, Industry, and Data Mining. Tulsa: StatSoft.

Housen, Alex 2002. Contextual, output and operational variables in bilingual education in Latvia. – Intercultural Education, 13 (4), 391–408. http://dx.doi.org/10.1080/1467598022000023849

KKK 2012 = Korduma kippuvad küsimused. Haridus- ja Teadusministeerium. http://www.hm.ee/index.php?047810 (12.12.2012).

Masso, Anu 2010. Geographical perspective on identity construction: Identification strategies of Russian youth in Estonia. – International Journal of Interdisciplinary Social Sciences, 5 (6), 51–62.

Masso, Anu; Kello, Katrin 2010. 2009. a kevadel vene õppekeelega gümnaasiumite õpetajate ja 11. klassi õpilaste seas läbi viidud küsitluse aruanne. – Uurimisprojekti “Vene õpilane venekeelse üldhariduskooli eestikeelses õppes” aruanne. Tartu: Tartu Ülikool.

Masso, Anu; Kello, Katrin 2012. 2011. a läbiviidud ekspertküsitluse aruanne. – Uurimisprojekti “Vene õpilane venekeelse üldhariduskooli eestikeelses õppes” aruanne. Tartu: Tartu Ülikool.

Masso, Anu; Soll, Maie 2013. The transition to Estonian as the language of instruction in upper secondary schools: Readiness of pupils and teachers in Estonia. – Journal of Baltic Studies, avaldamiseks vastu võetud käsikiri.

McKeown, Bruce; Thomas, Dan 1988. Q Methodology. Newbury Park: Sage Publications.

Rannut, Ülle 2005. Keelekeskkonna mõju vene õpilaste eesti keele omandamisele ja integratsioonile Eestis. Tallinn: TLÜ Kirjastus.

Siiner, Maarja 2006. Planning language practice: A sociolinguistic analysis of language policy in post-communist Estonia. – Language Policy, 5 (2), 161–186. http://dx.doi.org/10.1007/s10993-006-9004-9

Singer, Jane B. 1998/1999. Pairing Q methodology and case studies to explore journalists’ attitudes toward new media forms. – Operant Subjectivity, 22 (1/2), 1–19.

Snelling, Susan J. 1999. Women’s perspectives on feminism: A Q-methodological study. – Psychology of Women Quarterly, 23 (2), 247–266. http://dx.doi.org/10.1111/j.1471-6402.1999.tb00357.x

Spearman, Charles 1927. The Abilities of Man: Their Nature and Measurement. New York: Macmillan.

Stephenson, William 1936. The foundations of psychometry: Four factor systems. – Psychometrika, 1 (3), 195–209. http://dx.doi.org/10.1007/BF02288366

Stephenson, William 1953. The Study of Behavior: Q-technique and its Methodology. Chicago: University of Chicago Press.

Trost, Jan 1986. Statistically nonrepresentative stratified sampling: A sampling technique for qualitative studies. – Qualitative Sociology, 9 (1), 54–57. http://dx.doi.org/10.1007/BF00988249

RT 2007, 61, 392 = Vabariigi Valitsuse 25. jaanuari 2002. a määruse nr 56 “Põhikooli ja gümnaasiumi riiklik õppekava” muutmine. Vastu võetud 23.11.2007 nr 235. Riigi Teataja I 2007, 61, 392.

van Dijk, Teun A. 1985. Ideoloogia: multidistsiplinaarne käsitlus. Tartu: Tartu Ülikooli Kirjastus.

Watts, Simon; Stenner, Paul 2012. Doing Q Methodological Research. Theory, Method and Interpretation. Los Angeles: Sage.

Wodak, Ruth 1996. Disorders of Discourse. London: Longman.




DOI: http://dx.doi.org/10.5128/ERYa9.11

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2013 Anu Masso, Katrin Kello, Valeria Jakobson

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.

ISSN 1736-2563 (print)
ISSN 2228-0677 (online)
DOI 10.5128/ERYa.1736-2563