Katseline semantika: planeerimine ja teostus

Anni Jürine, Jane Klavan, Ann Veismann

Abstract


Artiklis leiab käsitlemist katseliste meetodite kasutamine keeleteaduses, täpsemalt semantikas. Pikemalt peatutakse kahel etapil – katse kavandamise ja läbiviimise etapil. Tuues näiteid katselise semantika valdkonnast, arutletakse muuhulgas järgmiste teemade üle: hüpoteeside püstitamine ja operatsionaliseerimine, uurimuse valiidsus ja reliaablus, mõõdetavad tunnused, valimi esinduslikkus ja juhuslikkus, valimi maht, katseplaani valik, katsematerjali koostamine ja esitus, katsealuste värbamine ja instrueerimine. Artikli eesmärk ei ole pakkuda vastuseid kõigile küsimustele, mis keeleteadlastel katset planeerides tekkida võiks. Paljuski oleneb katse planeerimine ja teostus konkreetsest uurimisküsimusest ja iga katsega kaasneb rida spetsiifilisi küsimusi. Siinses artiklis on peetud oluliseks välja tuua vaid mõningad põhiaspektid, millega iga uurija, kes eksperimentaalset meetodit tähenduse uurimisel rakendab, peaks arvestama.

DOI: http://dx.doi.org/10.5128/ERYa9.06


Keywords


katselised meetodid, semantika, kognitiivne keeleteadus

Full Text:

PDF

References


Brugman, Claudia 1988 [1981]. The Story of over: Polysemy, Semantics, and the Structure of the Lexicon. New York: Garland Press.

Carlson, Laura A.; Hill, Patrick L. 2007. Experimental methods for studying language and space. – Monica Gonzalez-Marquez, Irene Mittelberg, Seana Coulson, Michael Spivey (Eds.). Methods in Cognitive Linguistics. Human Cognitive Processing 18. Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins, 250–276.

Cobb, George W. 1998. Introduction to Design and Analysis of Experiments. New York: Springer.

Cowart, Wayne 1997. Experimental Syntax: Applying Objective Methods to Sentence Judgements. London, New Delhi: Sage.

Dąbrowska, Ewa 2010. Masterclass in Experimental Methods in Linguistics. Loengumaterjalid.

Field, Andy; Hole, Graham 2006. How to Design and Report Experiments. London: Sage.

Geeraerts, Dirk 2006. Methodology in Cognitive Linguistics. – Gitte Kristiansen, Michel Achard, René Dirven, Francisco J. Ruiz de Mendoza Ibáñez (Eds.). Cognitive Linguistics: Current Applications and Future Perspectives. Applications of Cognitive Linguistics 1. Berlin and New York: Mouton de Gruyter, 21–49.

Geeraerts, Dirk 2010. The Doctor and the Semantician. – Dylan Glynn, Kerstin Fischer (Eds.). Quantitative Methods in Cognitive Semantics: Corpus-Driven Approaches. Cognitive Linguistics Research 46. Berlin, New York: Mouton de Gruyter, 63–78.

Gibbs, Raymond W. Jr.; Colston, Herbert L. 1995. The cognitive psychological reality of image schemas and their transformations. – Cognitive Linguistics, 6 (4), 347–378. http://dx.doi.org/10.1515/cogl.1995.6.4.347

Glynn, Dylan 2010. Testing the hypothesis. Objectivity and verification in usage-based Cognitive Semantics. – Dylan Glynn, Kerstin Fischer (Eds.). Quantitative Cognitive Semantics: Corpus-Driven Approaches. Berlin: Mouton de Gruyter, 239–270.

Gonzalez-Marquez, Monica; Becker, Raymond B.; Cutting, James E. 2007. An introduction to experimental methods for language researchers. – Monica Gonzalez-Marquez, Irene Mittelberg, Seana Coulson, Michael Spivey (Eds.). Methods in Cognitive Linguistics. Human Cognitive Processing 18. Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins, 53–86.

Gries, Stefan Th. 2009. Statistics for Linguistics with R: A Practical Introduction. Berlin, New York: Mouton de Gruyter. http://dx.doi.org/10.1515/9783110216042

Jürine, Anni 2011. Vormierinevused tähenduserinevuse ilminguna. Kaassõnaühendite grammatiseerumine konstruktsioonides. – Keel ja Kirjandus, 12, 899–916.

Kantowitz, Barry H.; Roediger, Henry L., III; Elmes, David G. 2009. Experimental Psychology. 9th edition. Belmont: Wadsworth, Cengage Learning.

Kirk, Roger E. 2013. Experimental Design: Procedures for the Behavioral Sciences. 4th ed. Thousand Oaks: Sage.

Klavan, Jane 2008. Medial Region Adpositions in English and Estonian: A Cognitive Grammar Perspective. Magistritöö. Tartu: Tartu Ülikooli Kirjastus.

Klavan, Jane 2012. Evidence in Linguistics: Corpus-Linguistic and Experimental Methods for Studying Grammatical Synonymy. Dissertationes linguisticae Universitatis Tartuensis 15. Tartu: Tartu Ülikooli Kirjastus.

Klavan, Jane; Veismann, Ann; Jürine, Anni 2013. Katselised meetodid tähenduse uurimisel. – ESUKA / JEFUL, 4 (1), 17–34.

Käärik, Ene 2011. Empiiriline andmeanalüüs. Loengumaterjalid.

Lakoff, George 1987. Women, Fire and Dangerous Things: What Categories Reveal about the Mind. Chicago: University of Chicago Press.

Luuk, Aavo 2012. Eksperimentaalne psühholoogia. Loengumaterjalid.

MacLin, M. Kimberly; Solso, Robert L. 2007. Experimental Psychology. 8th ed. Boston: Pearson.

Sandra, Dominiek; Rice, Sally 1995. Network analyses of prepositional meaning: Mirroring whose mind – the linguist’s or the language user’s? – Cognitive Linguistics, 6 (1), 89–130. http://dx.doi.org/10.1515/cogl.1995.6.1.89

Schütze, Carson T. 1996. The Empirical Base of Linguistics: Grammaticality Judgments and Linguistic Methodology. Chicago: University of Chicago Press.

Schütze, Carson T.; Sprouse, Jon (ilmumas). Judgment Data. – Devyani Sharma, Rob Podesva (Eds.). Research Methods in Linguistics. Cambridge: Cambridge University Press.

Sprouse, Jon; Almeida, Diogo (ilmumas). Power in Acceptability Judgment Experiments and the Reliability of Data in Syntax.

Stefanowitsch, Anatol 2010. Empirical cognitive semantics: Some thoughts. – Dylan Glynn, Kerstin Fischer (Eds.). Quantitative Methods in Cognitive Semantics: Corpus-Driven Approaches. Cognitive Linguistics Research 46. Berlin: Mouton de Gruyter, 355–381.

Sutrop, Urmas 2001. The list task and a cognitive salience index. – Field Methods, 13 (3), 263–276. http://dx.doi.org/10.1177/1525822X0101300303

Tooding, Liina-Mai 2007. Andmete analüüs ja tõlgendamine sotsiaalteadustes. Tartu: Tartu Ülikooli Kirjastus.

Uusküla, Mari 2008. Basic Colour Terms in Finno-Ugric and Slavonic Languages: Myths and Facts. Dissertationes linguisticae Universitatis Tartuensis 9. Tartu: Tartu Ülikooli Kirjastus.

Vainik, Ene 2004. Lexical Knowledge of Emotions: The Structure, Variability and Semantics of the Estonian Emotion Vocabulary. Dissertationes linguisticae Universitatis Tartuensis 5. Tartu: Tartu Ülikooli Kirjastus.

Veismann, Ann 2008. Eesti kaassõnade tähenduste kirjeldamise probleemidest. – Keel ja Kirjandus, 5, 335–352.

Veismann, Ann 2009. Eesti keele kaas- ja määrsõnade semantika võimalusi. Dissertationes linguisticae Universitatis Tartuensis 11. Tartu: Tartu Ülikooli Kirjastus.

Wilson Van Voorhis, Carmen; Morgan, Betsy 2007. Understanding power and rules of thumb for determining sample sizes. – Tutorials in Quantitative Methods for Psychology, 3 (2), 43–50.




DOI: http://dx.doi.org/10.5128/ERYa9.06

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2013 Anni Jürine, Jane Klavan, Ann Veismann

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.

ISSN 1736-2563 (print)
ISSN 2228-0677 (online)
DOI 10.5128/ERYa.1736-2563